Liczba bałtyckich dorszy, a także ich kondycja wyraźnie spada. Przyczyn jest wiele: przede wszystkim ocieplanie się klimatu oraz przełowienie tego gatunku. Szanse na szybkie odwrócenie niekorzystnego trendu są niewielkie. O problemie opowiada Bartłomiej Arciszewski ze Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu. W ostatnich dniach, media w całym kraju rozpisywały się o dramatycznym stanie stad dorsza w Morzu Bałtyckim. Populacja ryby gwałtownie się zmniejsza, a jakość odławianych osobników przez rybaków jest fatalna. Ryby są wychudzone lub mają chore niektórych publikacjach można spotkać się z jednoznacznym stwierdzeniem, że wszystkiemu winne jest przełowienie dorsza, czyli zbyt intensywne odławianie tego gatunku. Jednak jak się okazuje, przyczyny tego zjawiska są o wiele bardziej mało wlewów z Morza PółnocnegoNa temat problemu porozmawialiśmy z ichtiologiem, zatrudnionym w Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Zmniejszenie się populacji, a także kondycji dorsza w Bałtyku, ma wielorakie przyczyny. Po pierwsze wynika to ze złych warunków na tarliskach dorsza, co ma związek z coraz rzadszymi wlewami wody do Bałtyku z Morza Północnego. Ikra dorsza musi unosić się w toni wody, bo jeśli opadnie na dno, w strefę pozbawioną tlenu, obumiera. Ikra będzie unosić się w wodzie tylko wtedy, jeśli zasolenie wody będzie na poziomie minimum 11. Odpowiednio zasoloną i natlenioną wodę przy dnie zapewniały wspomniane już wlewy z Morza Północnego. Problem polega na tym, że wlewy odbywały się niegdyś z częstotliwością co 2-3 lata lub częściej. Obecnie zdarza się to raz na dekadę - wyjaśnia Bartłomiej Arciszewski, zastępca kierownika Stacji Morskiej w znaczny wlew wody do Bałtyku miał miejsce na przełomie 2014 i 2015 roku. Dlaczego częstotliwość wlewów uległa tak znacznemu zmniejszeniu? Niewykluczone, że wpływ na to mają zmiany klimatyczne, a właściwie ocieplanie się wyjaśnia nasz rozmówca, zmienia się cyrkulacja wiatrów, od których zależy kierunek i siła sztormów, wpychających morską wodę z jednego akwenu do drugiego. Wiele wskazuje na to, że ocieplanie się klimatu ma również wpływ na kolejną przyczynę zmniejszania się populacji dorsza. Codzienna praca rybaków z Sopotu Dorsze mają problem ze znalezieniem pożywienia, czyli szprotów i śledzi- Dorsz żywi się szprotami i śledziami, a wszystkie są rybami wędrującymi, z których część zmieniła swoje zwyczaje. Istnieje hipoteza, że zmiana trasy wędrówek wynika ze zmian hydrologicznych zależnych od klimatu. Tłumacząc to w bardziej obrazowy sposób, dorsze często nie są w stanie odnaleźć pożywienia, bo trasy ich wędrówek oraz trasy wędrówek szprotów i śledzi nie krzyżują się - kontynuuje wspominanych gatunków ryb, dorsze - w szczególności młode osobniki - żywią się także żyjącymi przy dnie skorupiakami. Tymczasem ich liczebność również spada z powodu powiększania się tzw. stref beztlenowych. Wiele wskazuje na to, że do rozrostu tych stref przyczyniają się nawozy, które rzekami spływają do Bałtyku. Kolejny powód: zbyt intensywne połowyNie należy również zapominać, że część szprotów i śledzi ląduje po prostu w sieciach rybaków. I tu dotykamy kolejnej przyczyny, która skutkuje zmniejszeniem się liczebności dorsza w Nie bez znaczenia jest również fakt, że przemysł potrzebuje coraz więcej ryb. I nie chodzi tu wyłącznie o ryby, które - kolokwialnie mówiąc - lądują później na naszym talerzu, ale o ryby, które są poławiane w celu przetworzenia ich na mączkę rybną. Ten problem dotyczy zarówno szprotów i śledzi oraz pośrednio dorszy. Reasumując, kondycja dorsza w Bałtyku to problem uwarunkowany wieloma czynnikami - tłumaczy nasz rozmówca. Zobacz nową osadę rybacką na Oksywiu Jak polepszyć sytuację?Wydaje się, że jednym z podstawowych kroków, które należy podjąć w celu ratowania bałtyckich dorszy - o ile to możliwe - jest znaczne zmniejszenie limitu połowów czy nawet ich czasowe wstrzymanie. Nasz rozmówca przypomina jednak, że takich decyzji nie podejmuje się Należy wsłuchiwać się w głosy naukowców, którzy sugerują ograniczenia połowów dorsza. Jednak między rekomendacjami naukowców a decyzjami polityków w tej kwestii występuje często znaczny rozdźwięk. Co ciekawe, samo środowisko rybaków wyszło z postulatem czasowego zakazu połowu dorsza w Bałtyku, do czasu odtworzenia populacji. Trudno powiedzieć, czy przyczyni się to do podjęcia konkretnych działań. Natomiast biorąc pod uwagę złożoność omawianego problemu, wcale nie musi to spowodować natychmiastowego poprawienia liczebności i kondycji dorsza w Bałtyku - kwituje nasz koniec nasz rozmówca zwraca uwagę na istotny fakt, który miał miejsce niecałe dwa miesiące temu. Otóż 29 maja Międzynarodowa Rada do Badań Morza - w skrócie ICES - ogłosiła zalecenia dotyczące wielkości dopuszczalnych połowów ryb bałtyckich w 2020 roku. - Rekomendowana wartość dla wschodniego stada dorsza wynosi... 0 ton. Decyzję podejmą politycy i już za kilka miesięcy będziemy mogli powiedzieć "sprawdzam" - uzupełnia ochronny dorszaKwestię odłowu dorsza w Morzu Bałtyckim regulują przepisy unijne, a dokładnie uchwalone przez Komisję Europejską. Zgodnie z nimi, zakaz połowu dorsza na Bałtyku obowiązuje w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia. To właśnie ten okres ma kluczowe znaczenie dla rozrodu tego związku z tym, zakup dań ze świeżego dorsza w okresie wakacyjnym jest znacznie utrudniony, nie jest jednak niemożliwy. Wspomniany zakaz nie obowiązuje bowiem niewielkich jednostek rybackich, które prowadzą połowy blisko brzegu. Warto także pamiętać, że część dorszy sprzedawanych w nadmorskich barach jako "ryby z nocnego połowu" może być osobnikami złowionymi i zamrożonymi przed okresem ochronnym lub importowanymi z łowisk w innych rejonach naszego globu, np. z Oceanu Atlantyckiego.Część państw UE już ograniczyła połowy tego gatunku w tym rejonie akwenu, jednak z uwagi na to, że nie wszystkie to zrobiły, KE zdecydowała się interweniować. Zobacz także: Obejrzyj
W ostatnich latach coraz popularniejszą formą aktywnego spędzania czasu podczas urlopu są połowy ryb na morzu. Jak w praktyce wygląda rejs wędkarski oraz ile kosztuje przygoda na morzu?Wędkarstwo morskie w Polsce rozwija się bardzo dynamicznie. W nadmorskich miejscowościach przybywa kutrów i łodzi motorowych oferujących rejsy zarówno dla wędkarzy solo, jak i całych rodzin. Chętnych nie brakuje. Łowienie na pełnym morzu dostarcza o wiele więcej satysfakcji niż wędkarstwo śródlądowe. Taka przygoda jest niezapomnianą atrakcją dla całych rodzin. Firmy, które specjalizują się w morskiej turystyce wędkarskiej, organizują specjalne rejsy po Morzu Bałtyckim. Są one organizowane w wersji tylko dla dorosłych lub dla rodzin z dziećmi. To także polecana atrakcja dla pracowników firm podczas eventów integracyjnych czy spotkań firmowych. Obfite łowiska gwarantują udane połowy niemal wszystkich występujących w Bałtyku gatunków ryb. Często taki rejs jest jedyną okazją na złowienie morskich okazów. Każda wyprawa to prawdziwa przygoda, podczas której można poznać tajniki żeglarstwa i wędkarstwa morskiego, które jest wspaniałym sposobem na spędzenie wolnego czasu nie tylko latem, ale przez cały rok. Ochotników nie brakuje także w zimowe miesiące. Kalendarium wypraw jest zgodne z sezonem polowania na dany gatunek ryby. Jak wygląda rejs wędkarski?Jak w praktyce wygląda taki komercyjny rejs wędkarski? W zależności od rodzaju łodzi lub kutra na pokład może wejść od kilku do nawet kilkunastu osób. Firmy organizują także rejsy indywidualne. Wędkować można bez ograniczeń wiekowych czy posiadanego wyprawa trwa od sześciu do nawet piętnastu godzin. Istnieją także opcje kilkudniowych rejsów z nocowaniem w kojach i wyżywieniem. Każdy rejs poprzedzony jest odpowiednim przeszkoleniem dla uczestników. Również w trakcie połowu można liczyć na wsparcie załogi. Firmy zapewniają pełne ubezpieczenie morskie, a także odpowiednie licencje na połowy konkretnych gatunków ryb. Właściciele łodzi zapewniają również specjalistyczny sprzęt do połowu - kamizelki ratunkowe, wędki, przynęty i potrzebne akcesoria do profesjonalnego łowienia. W tej kwestii warto się wcześniej upewnić, gdyż nie wszystkie firmy oferują wynajem takiego sprzętu. Uczestnicy wyprawy muszą jedynie pamiętać o zabraniu nieprzemakalnej odzieży oraz obuwia, ubrań zapasowych na wypadek przemoknięcia, czapki i rękawiczek, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, ale nawet latem na morzu może być chłodno. Należy też mieć dokument tożsamości na wypadek ewentualnej kontroli granicznej. Na profesjonalnych łodziach wędkarskich znajduje się ogrzewana mesa, gdzie można schronić się w czasie niepogody, toaleta z dostępem do ciepłej i zimnej wody, kuchnia z lodówką, zlewem, kuchenką gazową, a także telewizor, radio i instalacja 230 kosztuje przygoda na morzu?Łeba, Kołobrzeg, Rewal, Darłowo, Władysławowo, Ustka, Jastarnia, Hel czy Gdańsk - w tych miastach wędkarstwo morskie jest ważną gałęzią gospodarki i źródłem dochodów lokalnej zatem kosztuje taka przygoda na polskim morzu? Za kilkugodzinny rejs trzeba zapłacić minimum 100 złotych. Cennik jest zmienny w zależności od jednostki, terminu, sezonowości czy liczby uczestników. Często w cenę biletu wliczony jest poczęstunek - kawa, herbata, woda, przekąski i ciepły posiłek. Dodatkowa opłata to wypożyczenie sprzętu - wędki, kamizelki ratunkowej i przynęt (około 20 zł). Z kolei koszt rejsu jednodniowego to wydatek kilkuset złotych. W wielu przypadkach cena za rejs obejmuje licencję wędkarską na połów ryb, patroszenie i przechowywanie w chłodni, pomoc merytoryczną, a w przypadku rejsu kilkudniowego - noclegi i pełne wyżywienie. Niemal w każdym przypadku istnieje możliwość przedłużenia rejsu. Koszt każdej dodatkowej godziny wynosi kilkanaście złotych. Poza sezonem firmy oferują zniżki w określone dni tygodnia i dla wypraw grupowych. Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera
Polscy rybacy mogą być zadowoleni, te ryby będzie można łowić od nowego roku. Połowy ryb na Bałtyku wzbudziły niemałe kontrowersje na szczeblu unijnym. Komisja Europejska do niedawna proponowała zakaz połowu śledzi, ostatecznie przedstawiciele nadmorskich krajów odrzucili tę myśl i uzgodnili limity na przyszły rok.We wniosku tym Komisja przewidziała w szczególności zwiększenie połowów śledzia ze stada centralnego, szprota oraz łososia ze stada basenu głównego, a także utrzymanie na dotychczasowym poziomie połowów dorsza z ważnego stada w zachodniej części Bałtyku. W odniesieniu do pozostałych stad Komisja proponuje ograniczenie połowów. W tegorocznym wniosku zawarto również zakaz połowów węgorza w Bałtyku, nie ujmowanych zazwyczaj we wnioskach dotyczących rocznego dopuszczalnego połowu. Zakaz ten stał się jednak konieczny w świetle alarmujących danych naukowych i zasobów na jednym z najniższych poziomów w do spraw środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa, Karmenu Vella, stwierdził: Proponujemy pakiet wyważonych środków, które zapewnią zrównoważone rybołówstwo na Morzu Bałtyckim. Dobrą wiadomością jest możliwość zwiększenia istotnych kwot połowowych bałtyckiego śledzia i łososia. Wprowadzanie przez państwa członkowskie i sektor rybołówstwa środków odpowiedzialnego zarządzania przynosi efekty. Teraz musimy wyciągnąć wnioski z odniesionych sukcesów i podjąć pilnie działania w odniesieniu do tych stad, których stan jest wciąż niepokojący, takich jak stado węgorza poziomy całkowitych dopuszczalnych połowów (ang. total allowable catches, TAC) w odniesieniu do stad śledzia, dorsza, szprota i łososia oparte zostały na opiniach naukowych Międzynarodowej Rady Badań Morza i dostosowane do wieloletniego planu zarządzania dla Bałtyku, który państwa członkowskie i Parlament Europejski przyjęły w zeszłym wysiłkom zainteresowanych stron w ostatnich latach udało się już odbudować zasoby ważnych stad w Morzu Bałtyckim. W latach 2012–2016 na przykład łączna biomasa stad gatunków pelagicznych wzrosła o 50 proc. Konieczne są jednak dalsze działania, aby zapewnić zrównoważone poziomy połowów w odniesieniu do wszystkich ministrowie ds. rybołówstwa poddadzą teraz wniosek Komisji analizie z zamiarem przyjęcia go na posiedzeniu Rady ds. Rybołówstwa w dniach 9–10 proponowany wzrost kwot połowowych na 2018 r. (25 proc.) dotyczy centralnego stada śledzia. Dzięki odpowiedzialnemu zarządzaniu tym stadem już w ostatnich latach osiągnięto dobre wyniki. Przyniosło to sektorowi rybołówstwa korzyści i możliwość oferowania konsumentom dostaw na stałym poziomie. W opinii naukowej dotyczącej zachodniego stada śledzia wskazano znaczące negatywne zmiany w stanie tego stada. W związku z tym Komisja proponuje odpowiednie zmniejszenie poziomu połowu na rok 2018 o 54 proc. W odniesieniu do stada śledzia w Zatoce Botnickiej Komisja przewidziała we wniosku zmniejszenie połowu o 50 proc., zgodnie z planem uzgodnionym przez państwa członkowskie i Parlament Europejski w ubiegłym dorsza w zachodniej części Bałtyku to ważny zasób dla wielu rybaków poławiających na małą skalę, ale w ostatnich latach liczebność stada utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. W 2017 r. poziom dopuszczalnych połowów zmniejszono o 56 proc. w porównaniu z rokiem 2016, zastosowano także dodatkowe środki, takie jak okresy zamknięte i ograniczenie połowów rekreacyjnych. Obecnie liczebność stada jest nadal poniżej progu poziomu biologicznie bezpiecznego. Zdaniem Komisji konieczne jest więc utrzymanie w mocy istniejących środków w celu zapewnienia młodym osobnikom dorsza możliwości reprodukcji i wsparcia procesu odbudowy zasobów tego stada. W odniesieniu do wschodniego stada dorsza w opinii naukowców należy znacznie ograniczyć połowy, ponieważ na temat tego stada wciąż nie ma wystarczających danych i zaobserwowano powolny wzrost jego liczebności. Komisja, postępując zgodnie z zasadą ostrożnego zarządzania zasobami, proponuje zatem zmniejszenie połowu o 28 naukowców stan stada łososia w basenie głównym jest stabilny i dopuszczalne jest zwiększenie połowów o 11 proc. Wynik ten jest owocem odpowiedzialnego zarządzania przez podmioty w sektorze rybołówstwa. Dzięki temu ilość powracających tarlaków w rzekach naszych państw członkowskich osiągnęła rekordowy poziom, a największą na świecie populację łososia odnotowuje się obecnie w rzece końca lat 90. XX węgorza europejskiego utrzymują się na jednym z najniższych poziomów w historii. Węgorz europejski został wpisany do załącznika II do Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES). W 2007 r. UE przyjęła środki umożliwiające odbudowę stada. Jednakże w opinii ICES opublikowanej w maju 2017 r. wskazano, że środki te nie były wystarczające, a stan stada jest w dalszym ciągu krytyczny. W związku z tym Komisja proponuje wprowadzenie na 2018 r. zakazu wszelkich połowów węgorza w unijnych wodach Morza Bałtyckiego. Zakaz ten miałby zastosowanie do połowów przemysłowych i rekreacyjnych. Oznacza to również, że wszelkie węgorze złowione przypadkowo będą musiały zostać natychmiast wypuszczone. Ponadto Komisja planuje dokonanie oceny rozporządzenia na rzecz odbudowy zasobów węgorza Przegląd zmian całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) w latach 2017–2018 (dane w tonach z wyjątkiem łososia, dla którego podano liczbę sztuk)Stado oraz obszar połowowy ICES; podrejon20172018Wniosek Komisji (w tonach i zmiana procentowa w stosunku do TAC 2016)Porozumienie w Radzie (w tonach i zmiana procentowa w stosunku do TAC 2016)Wniosek Komisji (w tonach i zmiana procentowa w stosunku do TAC 2017)Zachodnie stado dorsza22–241 588 (-88 %)5 597 (-56 %)5 597 (0 %)Wschodnie stado dorsza25–3224 927 (-39 %)30 857 (-25 %)22 275 (-28 %)Zachodnie stado śledzia22–2428 401 (+8 %)28 401 (+8 %)12 987 (-54 %)Stado śledzia w Zatoce Botnickiej30-31140 998 (+17 %)140 998 (+17 %)70 617 (-50 %)Stado śledzia w Zatoce 429 (-21 %)31 074 (-11 %)28 999 (-7 %)Centralne stado śledzia25–27, 29, 32191 129 (+8 %)191 129 (+8 %)238 229 (+25 %)Szprot22–32282 349 (+40 %)260 993 (+29 %)262 310 (+1 %)Gładzica22––327 862 (+95 %)7 862 (+95 %)6 272 (-20 %)Stado łososia w basenie głównym22–31105 696 (+10 %)95 928 (0 %)106 096 (+11 %)Stado łososia w Zatoce Fińskiej329 403 (-28 %)10 485 (-20 %)10 003 (-5 %)Węgorz europejski 22–32Zakaz poławiania zarówno w ramach połowów przemysłowych, jak i rekreacyjnychKontekstWniosek wpisuje się w przyjęte przez Unię Europejską podejście przewidujące dostosowanie poziomu połowów, tak aby do 2020 r. osiągnąć długoterminowe cele w zakresie zrównoważonego rozwoju – w postaci maksymalnego podtrzymywalnego połowu (MSY) – które zostały uzgodnione przez państwa członkowskie i Parlament Europejski w ramach wspólnej polityki rybołówstwa. Wniosek Komisji jest również zgodny z intencjami politycznymi wyrażonymi w jej komunikacie w sprawie uprawnień do połowów na rok 2018.
. 588 111 610 673 686 315 278 69